PĘPOWINA, sznur pępkowy, przewód łączący zarodek z błonami płodowymi u gadów, ptaków i ssaków; biegną w nim naczynia krwionośne zespalające krążenie zarodka z krążeniem w błonach płodowych; u ssaków w 2 poł. ciąży w pępowinie zanikają przewody: jelitowo-żółtkowy oraz omoczniowy, pozostają: żyła pępowinowa i tętnice pępowinowe kończące się siecią naczyń w łożysku; u człowieka dł. pępowiny do 50 cm, odcinana przy porodzie; miejsce odejścia pępowiny od ściany brzucha u zarodka jest zw. pępkiem (u człowieka po odpadnięciu pępowiny — bliznowate zagłębienie w skórze).